Cái thực sự trực nhận thực tại, trực nhận tánh Không chính là TRÍ TUỆ, không phải là tâm
Vì vậy, để trực nhận được thực tại của vạn pháp, của sự vật, hiện tượng thì trước hết chúng ta cần phải trải qua tu tập – ta phải tu luyện tâm mình. Không dễ để ta trực nhận được thực tại đó – ta không thể nhìn thấy nó bằng mắt phàm (nhục nhãn). Nó cũng không phải là thứ ta có thể dùng tâm trí mà hiểu được. Sự chứng ngộ cao thâm nhất không phải là [lĩnh vực của] khái niệm. Nó không phải là tâm. Nó không nằm trong các phạm trù của tâm. Thế nhưng, chúng ta lại cứ tin rằng tâm trí của ta đang hiểu cái bản thể này. “Tâm trí của tôi có thể nhìn thấy sự trống rỗng này của vạn pháp.” Cái thực sự trực nhận thực tại, trực nhận tánh Không của vạn pháp chính là TRÍ TUỆ. Đó không phải là tâm. Khác biệt nằm ở chỗ đó. Nhưng với trình độ ban đầu, thật khó để ta thấy được sự khác biệt giữa hai [thứ] này: TRÍ TUỆ và tâm trí. Vì vậy, chúng ta có thể sử dụng tâm trí để khảo sát từng phần, từng hiện tượng, sự vật.
Trích “Guru Yoga: Pháp Tu Tri Kiến Thanh Tịnh”, Hungkar Dorje Rinpoche
Diệu Âm trích dẫn