Chúng ta phàn nàn (cười) về tất cả mọi người rất nhiều nhưng chúng ta có lý do để nói về những gì sai trái. Nếu chúng ta không biết cái gì là sai thì khi đó chúng ta cũng sẽ không biết được cái gì là thật, cái gì là Pháp đích thực.
Về căn bản, ý nghĩa của giáo lý Phật đà là để ta chấp nhận thực tại, bản chất của vạn pháp, của cuộc đời. Bản chất của cuộc đời này là luôn dời đổi, luôn già đi và tiến về hồi kết.
“Tất cả mọi sinh diệt của tri giác không làm ô nhiễm nổi cảnh giới viên mãn đó dù chỉ một chút bằng sợi tóc của vọng tưởng nhị nguyên.”
Nói một cách rốt ráo, cái cần chứng ngộ chính là giác tánh bổn lai – đó là đại an bình dứt bặt mọi biên kiến trong tất cả các khía cạnh của tâm, là đại an bình tịch diệt mọi chấp trước về trung đạo và biên kiến.” Như vậy, giác tánh bổn lai, hay Rigpa, là đại an bình tịch diệt mọi biên kiến, bất cứ loại biên kiến nào.
Mặc dù chúng ta cố gắng thực hành Pháp, cố gắng tịnh hóa những nghiệp tiêu cực của mình nhưng bởi vì chúng ta đã tạo quá nhiều bất thiện nghiệp, rất nặng nề, sâu dày nên cần phải có nhiều thời gian để tịnh hóa tất cả nghiệp chướng. Và đôi khi một cách rất tốt để trả nợ nghiệp là chấp nhận những đau đớn về thể xác.
Ngài Mipham Rinpoche nói rằng tâm vốn nhị nguyên. Bất cứ loại tâm nào – dù là tâm tiêu cực hay tâm tích cực hay tâm trung dung – chừng nào nó là tâm thì bản chất của nó là nhị nguyên.
Chúng ta luôn luôn dùng tâm để thấy, nghe, nghĩ và chúng ta nói: “Ồ tôi nghĩ như thế này”, “tôi thấy điều đó”, “tôi nghe điều đó”. Nhưng để giải thoát thì chúng ta cần phải hiểu sự thật về bản tánh của tâm – bản tánh của tâm là Tuệ Giác.
Là một đệ tử, điều quan trọng là phải luôn luôn nghĩ tới tâm từ bi của Guru, ghi nhớ những lời chỉ dạy của Ngài, giữ chúng trong tâm để thực hành ý nghĩa ẩn sau ngôn từ, thực hành những lời chỉ dạy này suốt cuộc đời mình. Đây chính là một trong những nghĩa vụ và trách nhiệm chính yếu của một đệ tử Pháp.
Mặc dầu có rất nhiều giáo lý quan trọng nhưng nếu một hành giả cố gắng thành tựu tất cả mọi thứ, thực hành tất cả mọi thừa và tất cả mọi giáo huấn thì đó không phải là con đường tốt nhất. Vì vậy, chúng ta phải đưa tất cả vào một gói nhỏ – nhỏ, dễ dàng và đắc dụng.
Lại có những hành giả chủ yếu công phu quán chiếu về Quang Minh Đại Viên Mãn – pháp này dạy rằng khi quán chiếu tới tận cùng tâm vi tế …” Điều đó có nghĩa là những người khác nhau, những giáo lý khác nhau có những cách hiểu Phật tánh khác nhau và có những cách hiểu phải thiền định thế nào khác nhau.
